MEMURLARIN SAATLİK İZİN HAKKI

Güncelleme Tarihi: 4/6/2025 11:15:20 PM

MEMURLARIN SAATLİK İZİN HAKKI

Memurun saatlik izin hakkı

Saatlik izin ya da çok kısa sürelerle izin alma usulü, acil durumlarda veya hızlıca halledilebilecek işleri olduğunda memurların işine yarayan bir uygulamadır. Peki, ama mevzuatımızda memurun saatlik izin hakkı var mı? 

Saatlik izin nedir? 

Saatlik izin adından da anlaşılacağı üzere; kısa sürelerle ve gün içinde alınan izni ifade eder. Bu iznin illa bir saat olması gerekmez ve bir saatten az ya da çok olabilir. Burada önemli olan, çalışanın işlerini hızlıca halledip işine geri dönebileceği bir izin sisteminin var olmasıdır. 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda saatlik izin 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda saatlik izin diye bir kavram yoktur. Dolayısıyla, eğer bir kamu kurumunda saatlik izin uygulaması varsa, dayanağını 657’den almıyor demektir. Bunun anlamı, saatlik izin uygulamasının asla mümkün olmadığı değildir; fakat saatlik izin uygulamasını kurallara bağlamak isteyen bir idare, Kanun’un öngördüğü diğer hakların alanına girmemelidir. 

Öncelikle memurun saatlik izin uygulamasına ilişkin bir Danıştay kararına bakalım: 

“Maliye Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Gelen Evrak Şube Müdürlüğünde memur olarak görev yapan davacının, 2011 yılı içerisinde mazereti nedeniyle kullanmış olduğu saatlik izinlerin her 8 saati bir güne karşılık gelmek üzere hesaplanarak yıllık izninden 8 gün düşülmesine ilişkin 3.4.2012 tarihli, 616 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır. 

Ankara 7. İdare Mahkemesince; davacının 2011 yılı içerisinde kullandığı 85 saat mazeret izninin, her 8 saati bir (1) günlük çalışma süresine denk gelecek şekilde hesaplandığında 10 güne tekabül ettiği; bu 10 günlük sürenin, 657 sayılı Kanunun 104/C maddesi kapsamında değerlendirilerek, bir yıl içerisinde toplam 10 güne kadar verilen mazeret izninden düşülmesi gerekirken, bu sürenin 10 günlük mazeret izni dışında ve ikinci defa zaruret halinde verilen mazeret izninden sayılarak, yıllık izninden düşülmesi şeklinde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir… 

… 657 sayılı Kanunun “Yıllık izin” başlıklı 102. maddesinde, “Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar İçin 30 gündür. Zorunlu hallerde, bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir.” hükmüne yer verilmiş; 103. maddesinde, yıllık izinlerin amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabileceği; birbirini izleyen iki yılın izninin bir arada verilebileceği belirtildikten sonra, cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin haklarının düşeceği kurala bağlanmıştır. 

657 sayılı Kanunun “Mazeret izni” başlıklı 104. maddesinde; doğum, evlenme, ölüm, emzirme mazeretleri sebebiyle, memurlara, mazeretin türüne göre mazeret izni kullanabilme hakkı da tanınmıştır. Maddede bunun dışında, mazeret izni verilmesini gerektiren bu haller haricinde, başka bir mazeret sebebiyle memurlara bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 gün süre ile mazeret izni verilebileceği; ayrıca, zorunlu hallerde, öğretmenler hariç olmak üzere, memurlara 10 gün daha mazeret izni verilebileceği; bu takdire, ikinci kez verilen bu iznin, yıllık izinden düşüleceği öngörülmüştür. Bundan başka, yıllık izinden başka bir sürenin düşürülmesine imkân veren herhangi bir düzenlemeye, Kanunda yer verilmemiştir. 

Devlet Memurları Kanununda sayılan izin halleri arasında ve Kanunun diğer hükümlerinde “saatlik izin” ya da “idari izin” diye adlandırılan bir izin türüne yer verilmemiştir. 

657 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde, izinli olunmayan günlerde memurun mesai saatleri içerisinde görevi başında olamayacağı haller (görev sebebiyle ayrılış halleri hariç), süt izni kullanımı ve hastalık sebebiyle tabip ya da sağlık kuruluşlarına gitme hali ile sınırlı tutulmuştur. 

Devlet Memurları Kanunu, bu haller dışında memurun görevi başında olmasını öngören bir düzenlemeye gitmiş ve mesai saatleri içerisinde görevi başında bulunmayan memur hakkında, disiplin cezası uygulanmasını öngörmüştür. Bu durumun doğurduğu sakıncaları gidermek için, uygulamada, memurlara mesai saatleri içinde saatlik izin verilmekte ve saatlik izin idari izin olarak isimlendirmektedir. 

Yıllık izin uygulamasında “gün” esası benimsenirken, mazeret izni uygulamalarında, kullanılacak iznin türüne göre “gün” ya da “hafta” olarak izin kullandırılması öngörülmekte, mazeret izni kapsamında değerlendirilen süt izni ise “saat” esasına göre belirlenmektedir. 

Buraya kadar aktarılan düzenlemelere ve açıklamalara bir bütün olarak bakılacak olursa, izin kullanılabilecek hallerin, Kanunda ve Bakanlar Kurulu Kararında belirtilmiş olduğu; saatlik izin düzenlemesinin, sadece süt izni kullanımında söz konusu olduğu, hangi izinlerin diğer izinlerden düşülebileceğinin açıkça belirtildiği; memurlara ve geçici personele tanınan bir hak olmayan saatlik (idari) izinin, toplanarak yıllık izinden düşülebilmesine imkân tanıyan bir düzenlemenin bulunmadığı; dolayısıyla, Kanunda ve Bakanlar Kurulu Kararında, yıllık izinden düşülebilecek sürelerin tahdidi biçimde sayılmış olması karşısında, yıllık izinden düşülebilecek sürelerin genişletilerek, saatlik (idari) iznin de bu sürelere eklenebilmesine hukuken imkân bulunmamaktadır. 

Bu durumda; uyuşmazlık konusu olayda, davacının kullandığı saatlik izinlerin yıllık izninden düşülmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.” (5. Daire, 2016/228 K.).

Saatlik izin yıllık izinden düşülür mü? 

Göreceğiniz üzere; saatlik izin ya da idari izin adı altında memurlara verilen izinlerin yıllık izinden ya da başkaca bir haktan düşülmesi mümkün değildir. 

Saatlik izin vermeyi tercih eden bir idare, bunun karşılığında memurun maaşından ya da yıllık izninden kesinti yapmamayı peşinen kabullenmelidir. 

Saatlik izin mevzuata girmeli 

Devlet Memurları Kanunu’nda kendisine yer bulamayan saatlik izin artık 657 ile düzenlenmelidir.

Saatlik izin en fazla ne kadar olabilir? 

Burada saatlik izin için bir süre sınırı belirlemek kanunen mümkün değildir. Saatlik izin vermeyi tercih eden bir kurum ya da amir, bunun üst sınırını kendi belirlemelidir. Genel olarak ise, saatlik iznin en fazla olabileceği sürenin “makul” bir süre olarak belirlenmesi gerektiği söylenebilir.

SONUÇ 

Memurun saatlik izin hakkı yasal olarak yoktur. Mevzuatta olmamasına rağmen inisiyatif kullanarak memuruna saatlik izin veren kamu kurumları ise; saatlik izinlerin yıllık izinden ya da mazeret izninden mahsup edilemeyeceğini ve saatlik izin karşılığı memurun maaşından kesinti yapılamayacağını bilmelidir.

www.tayinsepeti.com
Türkiye'nin En Kapsamlı Becayiş Platformu

Becayiş Arama, Becayiş Bulma, Becayiş Sitesi, Becayiş Hakkı, Becayiş Ara, Becayiş İşçi, Kadrolu Becayiş, Becayiş Memur, Sözleşmeli Becayiş, Becayiş Haritası, Yer Değişikliği, Memur Becayiş, 3+1 Sözleşmeli Personel Becayiş, Sözleşmeli Personel Becayiş, Sürekli İşçi Becayiş, Kamu İşçisi Becayiş, Üniversite Becayiş, KİT Becayiş, Belediye Becayiş, Tayin Hakkı, Tayin Hakları, Tayin Nasıl Olabilirim, Tayin Süreleri, Tayinde Bekleme Süreleri, Tayin Hakkı, Sözleşmeli Personel Tayin İsteyebilir Mi, Kadrolu Personel Tayin Hakkı, Sürekli İşçilerin Tayin Hakkı, Tayin Nedir, Tayin Başvurusu, Becayiş Bul, Becayiş Nedir, Tayin