Fazla Mesai Onayı ve Denkleştirme Nedir ? Fazla Mesai Nasıl Hesaplanır ? Kıdem Tazminatına Dahil Edilir Mi ?

Güncelleme Tarihi: 3/10/2024 2:26:41 AM

Fazla Mesai Onayı

İşçi, verdiği fazla mesai onayını her zaman geri alabilmektedir. İşverene verilecek yazılı bir dilekçe bunun için yeterlidir. Dilekçenin tesliminden itibaren 1 ay geçince, işçi artık fazla mesai yapmak zorunda değildir.

İş Kanunu görülebilecek en KARARSIZ kanun sayılabilir. Nitekim;

1. İşçinin haftada en çok 45 saat çalıştırılmasını ister; ama daha fazla çalıştırılmasını yasaklamaz.
2. İşçinin resmi tatilde dinlenmesini ister; ama çalıştırılmasını sakıncalı bulmaz.
3. İşçilerin gece 7,5 saatten daha çok çalıştırılmasını ister; ama bazılarını istisna eder.
4. Deneme süresinin en çok 2 ay olabileceğini; ama TİS’le 4 aya çıkarılabileceğini söyler.
5. Doğum sonrası işçinin kısmi süreli çalışma hakkının olduğunu; ama bazı sektörlerde olmadığını söyler.

Denkleştirme Nedir ?

İşçi ile işverenin anlaşması ile haftalık normal çalışma süresinin, iş yerlerinde haftanın çalışılan tüm günlerine, günde 11 aşmaması şartıyla farklı şekilde dağıtılması işidir. Böylece; örneğin 2 aylık belirlenen ve 8 haftayı kapsayan bir denkleştirme döneminde işçiler ilk dört hafta 60'ar saat ve son dört hafta 30'ar saat çalışsa, belirlenen süre sonunda ortalama çalışma süreleri 45 saat olacağından (4x60 + 4x30 = 360 Saat, 360 / 8 Hafta = 45 eder bu nedenle denkleştirme imzalayan işçilere fazla mesai ödenmesi gerekmez.

Fazla Mesai Hesaplaması

İşyeri uygulamalarında, bugüne kadar görülen en büyük hata fazla mesai hesaplamaları konusunda yapılmaktadır. İlk bilinmesi gereken kural şudur: fazla mesai hesaplaması kural olarak haftalık olarak yapılmalıdır. Ancak işçinin çalışması günlük 11 saati aştığında veya gece döneminde yapılan çalışma süresi 7,5 saati aştığında, haftalık çalışma süresine bakılmaksızın işçiye fazla mesai ücreti ödenmesi gerekmektedir. Ancak gece dönemi kuralından, turizm sektörü çalışanları, özel güvenlik görevlileri ve sağlık hizmeti çalışanları yararlanamaz. İşyerinde haftalık çalışma süresi 45 saatin üzerine çıktığında fazla çalışma gündeme gelmektedir. Buna göre, işçinin haftalık 45 saatin üzerindeki çalışmalarının fazla çalışma olarak kabul edilmesi ve yüzde elli zamlı (İş Kanunu’na göre yüzde elli zamlı ancak Toplu Sözleşmeler ile bu oran artırılmaktadır.) ödenmesi gerekir. Fazla mesai hesabı günlük ya da aylık yapılmamalı, bunun yerine haftalık hesap yapılmalıdır. Haftanın 6 günü üzerinden günlük 7,5 saat ile çarpımı sonucu 45 saat bulunmaktadır. Örneğin; Pazartesi gününün resmi tatil olması durumunda ilgili haftada 5 x 7,5 üzerinden haftalık çalışma saati 37,5 saat olarak tespit edilmektedir.

Fazla Mesai Kıdem Tazminatına Dahil Edilir Mi ?

Fazla çalışmanın işyerinde arızi bir çalışma olduğunun kabulü gerekir. Çünkü bu çalışma türü, işyerinde sürekli olarak yapılan ve adeta olağan bir çalışma şekli değildir. Hatta bir işyerinde yılın her haftası fazla çalışma fiilen yapılıyor olsa bile, bunun yine kıdem tazminatı hesabına dahil edilmesi beklenmez. Çünkü fazla çalışma, niteliği itibariyle arızi bir çalışmadır ve arızi ödemeler de kıdem tazminatı hesabına dahil edilmemektedir.